Kinestetyk – najlepsze metody nauczania dla dziecka

W świecie edukacji, gdzie coraz częściej doceniamy indywidualne potrzeby każdego ucznia, istotne jest zrozumienie różnych stylów uczenia się. Kinestetyka, jako jeden z tych stylów, odgrywa kluczową rolę w nauczaniu i rozwoju dzieci, które najlepiej przyswajają wiedzę poprzez działanie, ruch i doświadczenie bezpośrednie.

Przez lata pracy jako lektor języka angielskiego, miałem przyjemność współpracować z wieloma uczniami, wśród których szczególną grupę stanowią właśnie kinestetycy. Dzieci te, często niesłusznie uważane za „niezbyt skupione” lub „zbyt aktywne”, w rzeczywistości posiadają niezwykłą zdolność do uczenia się poprzez dotyk, ruch i interakcje z otoczeniem. Moje doświadczenie pokazało mi, jak ważne jest dostosowanie metod nauczania do ich specyficznych potrzeb, co może znacząco wpłynąć na ich rozwój i sukcesy edukacyjne.

W tym artykule chcę podzielić się z Wami praktycznymi metodami, które okazały się skuteczne w pracy z dziećmi kinestetycznymi

Jak rozpoznać kinestetyka?

Rozpoznanie, czy dziecko jest kinestetykiem, może być kluczowe dla jego rozwoju edukacyjnego. Kinestetycy to uczniowie, którzy uczą się najlepiej poprzez ruch i doświadczenie fizyczne. Oto kilka wskazówek, które pomogą zidentyfikować tę grupę dzieci:

• Preferencja do aktywności fizycznej – kinestetycy często wykazują silną potrzebę ruchu. Możesz zauważyć, że trudno im usiedzieć spokojnie przez dłuższy czas. W klasie lub w domu mogą często wstawać, przechadzać się lub potrzebować przerw na aktywność fizyczną.
• Uczenie się przez „robienie” – Takie dzieci najlepiej przyswajają nowe informacje poprzez angażowanie się w działanie. Czy to poprzez budowanie modeli, eksperymenty naukowe czy tworzenie artystycznych projektów, kinestetycy często najlepiej uczą się, wykonując konkretne zadania.
• Wykorzystanie gestów i ruchu przy nauce – Uczniowie kinestetyczni często używają gestów lub ruchu, aby wyrazić swoje myśli i uczucia. Podczas nauki mogą na przykład mimowolnie poruszać rękami, aby lepiej zrozumieć i przyswoić materiał.
• Preferencja zajęć praktycznych – Kinestetycy często wyróżniają się w zajęciach, które wymagają praktycznego działania, takich jak sztuka, sport, czy zajęcia techniczne. Mają oni naturalną skłonność do nauki poprzez manipulowanie przedmiotami i angażowanie zmysłów.
• Trudności w tradycyjnych metodach nauki – Dzieci kinestetyczne mogą mieć trudności z koncentracją podczas tradycyjnych metod nauczania, które polegają głównie na słuchaniu i obserwacji. Mogą wydawać się rozkojarzone lub znudzone podczas dłuższego siedzenia i słuchania.

Trudności kinestetyków w edukacji

Dzieci kinestetyczne, choć obdarzone wyjątkowymi umiejętnościami, często napotykają specyficzne wyzwania w tradycyjnym systemie edukacyjnym. Jednak jeśli zostaną one ujarzmione, nauka potrafi przynieść zaskakujące efekty. Oto najczęstsze problemy oraz pomysły jak sobie z nimi radzić.

• Trudności z koncentracją w statycznym środowisku – Wiele tradycyjnych środowisk edukacyjnych wymaga od uczniów długotrwałego siedzenia i skupienia. Dla kinestetyków, którzy uczą się najlepiej poprzez ruch, będzie to prowadzić do rozkojarzenia i zmniejszenia efektywności nauki.
  • Strategia: Wprowadzenie krótkich przerw na aktywność fizyczną. Możliwość krótkiego ruchu pomiędzy zajęciami może pomóc kinestetykom lepiej się skoncentrować.
• Trudności z tradycyjnymi metodami nauki – Metody polegające na słuchaniu i zapamiętywaniu mogą nie być skuteczne dla kinestetyków, którzy lepiej przyswajają wiedzę poprzez doświadczenia praktyczne.
  • Strategia: Użycie metod aktywnych i interaktywnych w nauczaniu. Gry, projekty grupowe i inne aktywności, które pozwalają na fizyczne zaangażowanie, mogą znacznie poprawić wyniki kinestetyków.
• Trudności z długotrwałym skupieniem na teorii – Kinestetycy mogą mieć problem z długotrwałym skupieniem uwagi na teoretycznych wykładach lub czytaniu.
  • Strategia: Łączenie teorii z praktyką. Użycie modeli, eksperymentów i demonstracji praktycznych może pomóc zainteresować kinestetyków i lepiej przyswoić materiał teoretyczny.
• Niezrozumienie przez nauczycieli – Niestety, nie wszyscy nauczyciele są świadomi specyfiki kinestetycznego stylu uczenia się, co może prowadzić do błędnej interpretacji zachowania kinestetyków jako braku zainteresowania lub problemów z dyscypliną.
  • Strategia: Edukacja i szkolenie nauczycieli w zakresie różnych stylów uczenia się. Zrozumienie i akceptacja kinestetycznego stylu uczenia się jest kluczowa dla efektywnego wspierania tych uczniów.

Ogólne metody nauczania dla kinestetyków

W nauczaniu dzieci kinestetycznych kluczowe jest wykorzystanie metod, które pozwalają im angażować się fizycznie w proces uczenia. Poniżej przedstawiam sprawdzone techniki i aktywności, które pomogą kinestetykom osiągnąć sukces edukacyjny.

1. Nauka poprzez ruch i działanie – Kinestetycy uczą się najlepiej, kiedy mogą używać swojego ciała. Ćwiczenia, takie jak nauka przez dramatyzację, ruchowe gry słowne czy praktyczne eksperymenty naukowe, są dla nich idealne. Na przykład, w nauce matematyki można wykorzystać skakankę do ćwiczenia tabliczki mnożenia – każdy skok to kolejny wynik.
2. Uczenie się poprzez dotyk i manipulację – Zapewnienie uczniom kinestetycznym materiałów, które mogą dotykać i manipulować, znacznie poprawia ich zrozumienie i zapamiętywanie. Użycie klocków do budowania, materiałów manipulacyjnych jak karty, puzzle czy modele do składania, pomaga im przyswoić nowe pojęcia.
3. Zastosowanie metod aktywnego uczenia się – Aktywne metody nauki, takie jak projekty grupowe, eksperymenty, czy prace terenowe, pozwalają kinestetykom na zaangażowanie się w proces uczenia. Na przykład, w historii możemy organizować symulacje historycznych wydarzeń, gdzie uczniowie odgrywają role postaci historycznych.
4. Zintegrowane zajęcia przedmiotowe – Integracja różnych przedmiotów w jedną lekcję może być bardzo skuteczna. Na przykład, lekcja łącząca wiedzę z zakresu nauk przyrodniczych z wychowaniem fizycznym, gdzie uczniowie mogą nauczyć się o biologii poprzez obserwację przyrody podczas spacerów lub wycieczek.
5. Stosowanie gry i zabawy w edukacji – Gry edukacyjne i zabawy to doskonały sposób na naukę kinestetyków. Gry planszowe, puzzle, quizy ruchowe, czy łamigłówki fizyczne angażują ich na wielu poziomach, jednocześnie ucząc i bawiąc.
6. Użycie technologii – Technologie, takie jak aplikacje edukacyjne na tablety, które wymagają interakcji fizycznej (np. przeciąganie, dotykanie ekranu) to prosty sposób na zaangażowanie w naukę kinestetyków.

Nauka języków obcych dla kinestetyków

Nauka języków obcych nie jest wyjątkiem w przypadku kinestetyków i tutaj również trzeba zastosować inne techniki angażujące uczniów. Poniżej przedstawiam skuteczne techniki i aktywności, które pomogą kinestetykom lepiej przyswajać nowy język. 

Nauka języka poprzez ruch

• „Chodzące Słówka” – Dzieci poruszają się po klasie lub wyznaczonym obszarze i kiedy nauczyciel wypowiada słowo w języku obcym, uczniowie podchodzą do obrazka lub przedmiotu, który to słowo reprezentuje.
• „Słówka na podłodze” – Na podłodze układane są kartki ze słówkami. Uczniowie chodzą po nich i wypowiadają ich znaczenie, gdy na nich stają.
• „Gest i słowo” – Dzieci uczą się słówek poprzez powiązanie ich z określonym gestem, co ułatwia zapamiętanie.
• “Stacje językowe” – dzieci podchodzą do wcześniej przygotowanych stacji i wykonują zadanie, np. układają zdanie z wyciętych słów, układają obrazek i opisują, co na nim widzą, dzielą obrazki na odpowiednie kategorie.

• Gry Memory- Gry typu memory, gdzie uczniowie znajdują pary: obrazek z obrazkiem lub obrazek z wyrazem lub zdaniem.
• Gry planszowe – Stworzenie prostych gier planszowych, gdzie każde pole wymaga wykonania zadania związanego ze słówkiem lub frazą.
• Quizy ruchowe – Gra, w której odpowiedzi na pytania językowe wiążą się z wykonaniem określonego ruchu lub przejściem do wyznaczonego miejsca.
• Maty edukacyjne – Kupione albo samodzielnie przygotowane maty edukacyjne łączą w sobie ruch z grami umysłowymi. Najczęściej dostępne warianty to: liczby, dni tygodnia, kolory – opcji jest mnóstwo i pozwalają one na wszelakie zastosowanie.

Moje doświadczenia w nauczaniu kinestetyków

Przez lata pracy jako lektor języka angielskiego miałem okazję współpracować z wieloma uczniami, w tym z dziećmi kinestetycznymi. Te doświadczenia były nie tylko niezwykle satysfakcjonujące, ale również pełne wyzwań, z których wyniosłem cenne lekcje.

Jakie sytuacje zapadły mi najbardziej w pamięć? Na przykład pamiętam ucznia, który miał trudności z zapamiętywaniem słówek. Wprowadzenie gier ruchowych, gdzie każde słowo było połączone z konkretnym gestem, znacznie poprawiło jego zdolność zapamiętywania. W ciągu kilku tygodni opanował podstawowe słownictwo, z którym wcześniej miał problem, a także chętniej angażował się w wypowiedzi ustne z użyciem nowych słów. 

Uczniowie, którzy nie są kinestetykami często niepewnie i z podejrzeniem podchodzili do moich metod. Pamiętam bardzo dobrze westchnienia i lamentowanie w jednej grupie, która usłyszała, że będzie musiała uczestniczyć w quizach ruchowych i stworzyć projekt grupowy. Jednak szybko zmienili zdanie. Wprowadzenie gier planszowych i quizów ruchowych do lekcji sprawiło, że uczniowie byli bardziej zaangażowani i efektywnie uczyli się nowego słownictwa. Przyjemność płynąca z nauki stała się dla nich dodatkową motywacją, a organizowanie projektów, w których uczniowie musieli aktywnie współpracować i używać języka obcego, przyniosło znakomite rezultaty. Uczniowie nie tylko lepiej przyswajali wiedzę, ale także rozwijali umiejętności społeczne i współpracy.

Jak wspomniałem wcześniej, nie wszystko idzie łatwo i często spotykałem wyzwania we wprowadzaniu nowych metod. Jednym z nich było właśnie zrównoważenie potrzeb uczniów kinestetycznych z potrzebami uczniów preferujących inne style uczenia się. Było to możliwe dzięki zastosowaniu różnorodnych technik nauczania, a także pokazaniu “niekinestetyką”, że z tych metod mogą wynieść korzyści także dla siebie.

Czasami trudno było pogodzić kreatywne metody nauczania z ograniczeniami programowymi i czasowymi. Początkowo też niektórzy rodzice byli sceptyczni wobec nietradycyjnych metod nauczania. Komunikacja i wykazywanie konkretnych postępów uczniów były kluczowe w budowaniu ich zaufania i współpracy.

Reasumując

Edukacja dzieci kinestetycznych wymaga specjalnego podejścia, które uwzględnia ich potrzebę uczenia się poprzez ruch i działanie.

Kluczowe metody, które okazały się efektywne w mojej pracy z kinestetykami, to przede wszystkim nauka poprzez ruch, gry edukacyjne, zastosowanie materiałów manipulacyjnych, projekty grupowe oraz integracja różnych przedmiotów i zajęć w jedną, angażującą lekcję. Wszystkie te techniki pozwalają kinestetykom na lepsze przyswajanie wiedzy, rozwijanie umiejętności społecznych i zwiększanie motywacji do nauki.

Ważne jest, aby nauczyciele i rodzice rozumieli wyjątkowe potrzeby dzieci kinestetycznych i dostosowywali do nich metody nauczania. Właściwe wsparcie i akceptacja dla ich stylu uczenia się mogą znacząco wpłynąć na ich rozwój edukacyjny. Jest to szczególnie istotne w kontekście nauce języków obcych, gdzie tradycyjne metody mogą nie być wystarczające.

Pamiętajmy, że każde dziecko jest inne i wymaga indywidualnego podejścia. Jednak zrozumienie i wsparcie dla ich naturalnych predyspozycji kinestetycznych może otworzyć przed nimi nowe, ekscytujące drogi w edukacji i pomóc im osiągnąć sukces w nauce i życiu.

Przeczytaj również:

• Zajęcia dodatkowe dla dzieci – TOP 10 ciekawych pomysłów
• Angielskie słówka w Minecraft – zaklęcia, enchanty i mikstury
• Kurs angielskiego z Minecraft – opinie kursantów
• Jak zachęcić dziecko do mówienia po angielsku?
• Jak uczyć dzieci angielskiego w domu?
• Jaka aplikacja do nauki angielskiego dla dzieci sprawdzi się najlepiej?